• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

فراغ (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دیگر کاربردها: فراغ (ابهام‌زدایی).

فَراغ (به فتح فاء) از واژگان قرآن کریم به معنای دست كشيدن از كار است. این واژه دارای مشتقاتی است که در آیات قرآن به کار رفته است؛ مانند: اِفْراغ (به کسر الف و سکون فاء) به معنای ريختن شى‌ء روان، به منظور خالى كردن محل از آن؛ و فارِغ (به کسر راء) به معنای تُهی و خالی می‌باشد.



فَراغ: دست كشيدن از كار است. «الْفَرَاغُ‌: خلاف الشّغل».
طبرسی‌ فرموده: اصل آن به معنى خالى بودن است‌.


(فَإِذا فَرَغْتَ‌ فَانْصَبْ‌) «چون از كار فارغ شدى تلاش كن و باز زحمت بكش».
(سَنَفْرُغُ‌ لَكُمْ أَيُّهَ الثَّقَلانِ‌) «به زودى فارغ می‌شويم براى رسيدن به كار شما، اى دو موجود وزين». ظهور آیه در آنست كه خدا روز قیامت كارهاى ديگر را كنار گذاشته و فقط به كار و حساب جنّ و انس خواهد پرداخت و شايد مراد از آن مداقّه در حساب باشد.
در مصباح و اقرب آمده: فرغ چون با «لام» و «الى» متعدّی باشد به معنى قصد آيد.
[۹] شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ذیل واژه «فراغ».


۲.۱ - افراغ

اِفْراغ: ريختن شى‌ء روان است به منظور خالى كردن محل از آن.
(رَبَّنا أَفْرِغْ‌ عَلَيْنا صَبْراً وَ تَوَفَّنا مُسْلِمِينَ‌) «پروردگارا بر ما صبر فرو ريز و ما را مسلمان بميران».
در المیزان فرموده: مؤمنان نفوس خود را به ظرف و صبر را به آب و اعطاء خدا را به ريختن آب تشبيه كرده‌اند.

۲.۲ - فارغ

فارِغ: (وَ أَصْبَحَ فُؤادُ أُمِّ مُوسى‌ فارِغاً إِنْ كادَتْ لَتُبْدِي بِهِ لَوْ لا أَنْ رَبَطْنا عَلى‌ قَلْبِها) (سرانجام قلب مادر موسی از همه چيز جز ياد فرزندش تهى گشت؛ و اگر دل او را بوسيله ایمان و امید محكم نكرده بوديم، نزديك بود مطلب را فاش كند).


۱. قرشی بنابی، علی اکبر، قاموس قرآن، ج۵، ص۱۶۵.    
۲. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۶۳۲.    
۳. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۵.    
۴. ابن فارس، احمد، معجم مقاییس اللغة، ج۴، ص۴۹۳.    
۵. طبرسی، مجمع البیان، ج۲، ص۶۱۸.    
۶. شرح/سوره۹۴، آیه۷.    
۷. رحمن/سوره۵۵، آیه۳۱.    
۸. فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ص۴۷۰.    
۹. شرتونی، سعید، اقرب الموارد، ذیل واژه «فراغ».
۱۰. طبرسی، مجمع البیان، ج۲، ص۶۱۸.    
۱۱. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، ج۲، ص۲۹۳.    
۱۲. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲، ص۴۴۳.    
۱۳. اعراف/سوره۷، آیه۱۲۶.    
۱۴. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، ج۸، ص۲۱۸.    
۱۵. علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ج۸، ص۲۲۷.    
۱۶. قصص/سوره۲۸، آیه۱۰.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۳۸۶.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله "فراغ"، ج۵، ص۱۶۵-۱۶۶.    






جعبه ابزار