• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

لفظ مستعار

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


لفظ مستعار، یکی از اصطلاحات به‌کار رفته در علم منطق بوده و به‌معنای لفظ استعمال شده در غیر معنای موضوعٌ له، به سبب مشابهت با موضوعٌ له است.


لفظی که برای معنای معیّنی وضع شده باشد و به مناسبتی در معنای دیگری به صورت موقت استعمال شود اگر وجه مناسبت بین معنای اصلی و معنای دوم (معنای مجازی) مشابهت باشد، آن لفظ را «لفظ مستعار»، و استعمال یاد شده را «استعاره» می‌نامند. مانند آن که به یک دانشمند و یا هنرمند به اعتبار دانش و هنر آنها گفته شود که همراه شما گنج است و شما صاحب گنج هستید؛ در این جا از دانش و هنر به گنج تعبیر شده است.
استعاره، گاهی در مفردات است (که استعاره مفرد گفته می‌شود) مثل اطلاق دُم گرگ (ذَنب السرحان) بر طلوع فجر کاذب (صبح اوّل)، و گاهی در مرکبات است (که استعاره مرکب گفته می‌شود) مثل آیه شریفه: «...واخفِض جَناحَک...؛
[۱] حجر/سوره۱۵، آیه۸۸.    
[۲] شعرا/سوره۲۶، آیه۲۱۵.    
... و بال و پر خود را بگستر!...». استعاره در یک تقسیم به استعاره ممکن و استعاره محال تقسیم گردیده است.
[۳] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۳.    
[۴] ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۲۷۰.
[۵] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۱۵.
[۶] فخرالدین رازی، محمد بن عمر، المحصول فی علم اصول الفقه، ج۱، ص۲۲۹.    
[۷] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۱۷۷-۱۷۸.    
[۸] ابوحامد غزالی، محمد بن محمد، معیار العلم في فن المنطق، ص۵۸-۵۹.

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
• ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل.
• ابوحامد غزالی، محمد بن محمد، معيار العلم في فن المنطق.
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة.    
• ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات.    
• فخرالدین رازی، محمد بن عمر، المحصول فی علم اصول الفقه.    

۱. ↑ حجر/سوره۱۵، آیه۸۸.    
۲. ↑ شعرا/سوره۲۶، آیه۲۱۵.    
۳. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، ص۳.    
۴. ↑ ابوالحسن سالاری، بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، ص۲۷۰.
۵. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۱، ص۱۵.
۶. ↑ فخرالدین رازی، محمد بن عمر، المحصول فی علم اصول الفقه، ج۱، ص۲۲۹.    
۷. ↑ ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاة، ص۱۷۷-۱۷۸.    
۸. ↑ ابوحامد غزالی، محمد بن محمد، معیار العلم في فن المنطق، ص۵۸-۵۹.


پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «لفظ مستعار»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۰.    



جعبه ابزار