• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نهی (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَهْی (به فتح نون و سکون هاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای زجر، منع و بازداشتن است. از مشتقات این کلمه در نهج البلاغه؛ اِنْتِهاء (به کسر الف و تاء و سکون نون) به معنای ترک كردن است. تَناهِى (به فتح تاء و کسر هاء) به معنای تمام شدن و به آخر رسيدن است. مُتَناهِى (به ضم میم، فتح تاء و کسر هاء) به معنای تمام شونده و به آخر رسنده است. نِهايَة (به کسر نون و فتح یاء) به معنای آخر و جمع آن نِهايات (به کسر نون) است. موارد زيادى از این کلمه در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَهْی: به معنای زجر، منع و بازداشتن است. «انْتَهَى عن الشيءِ: كفَّ‌» مُنْتَهَى اسم مكان است، منتهى و آخر يكى است.
از مشتقات این کلمه؛ اِنْتِهاء به معنای ترک كردن است. تَناهِى به معنای تمام شدن و به آخر رسيدن است. مُتَناهِى به معنای تمام شونده و به آخر رسنده است. نِهايَة به معنای آخر و جمع آن نِهايات است.


چنان‌كه امام علی (صلوات‌الله‌علیه) فرموده: «تَعالَى عَمّا يَنْحَلُهُ الُْمحَدِّدُونَ مِنْ صِفاتِ الاَْقْدارِ وَ نِهاياتِ الاَْقْطارِ» (خداوند برتر است از آن چه محدود كنندگانش به او نسبت مى‌دهند و محدوديت از نظر اندازه و ابعاد.) (شرح‌های خطبه: )


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۷۴.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۴۲۶.    
۳. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۵۰۶.    
۴. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۵۰۶.    
۵. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۵۰۶.    
۶. شرتونی، سعید، أقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۵۰۶.    
۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۵۶، خطبه ۱۶۳.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۸۲، خطبه ۱۵۸.    
۹. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۳، خطبه ۱۶۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۷، خطبه ۱۶۳.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۲.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۶.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۳۱۴.    
۱۴. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۳.    
۱۵. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۵۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نهی»، ج۲، ص۱۰۷۴.    






جعبه ابزار