مجاز حذف (علوم قرآنی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مجاز حذف، جایگزینی مفهومی از متعلقات
لفظ پس از حذف آن لفظ را می‌گویند.
در مجاز حذف - که برخی آن را
مجاز لغوی و بعضی آن را از شاخه‌های
مجاز عقلی شمرده‌اند- از آوردن لفظ خودداری می‌شود و چیزی جایگزین می‌شود که مفهومی از متعلقات آن لفظ است.
مشهور علما مجاز حذف را جایز می‌دانند؛ ولی منکران به دلیل این که
مجاز ، استعمال لفظ در غیر موضوع له است، آن را نپذیرفته‌اند؛ ولی این استدلال در مجاز حذف پذیرفته نیست.
مجاز حذف سه قسم است:
۱. مجاز حذف در
حرف : (واختار موسی قومه).
در این آیه «من» حذف شده و در تقدیر چنین بوده است: «واختار موسی من قومه»؛
۲. مجاز حذف در
فعل : (وقیل للذین اتقوا ماذا انزل ربکم قالوا خیرا)
؛ یعنی «انزل خیرا»؛
۳. مجاز حذف در
اسم : (واسال القریة التی کنا فیها)
که مقصود «اهل القریة» بوده است.
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مجاز حذف».
