مجرای قاعدة الجمع

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

مورد صلاحیت دار برای جمع دلالی و عرفی است.

---

مجرای قاعدة الجمع، جایی است که تعارض میان دو دلیل، بدوی و غیر مستقر می‌باشد؛ به بیان دیگر، تعارض میان دو دلیل، ظاهری و صوری است و مجتهد به کمک جمع دلالی و عرفی، تعارض میان آن دو را از بین می‌برد.
مواردی که در آن جمع عرفی صورت می‌گیرد عبارت است از:
۱. جایی که یکی از دو دلیل، نص و دیگری ظاهر می‌باشد؛ برای مثال، مثلا یکی خاص یا مقید و دیگری عام یا مطلق می‌باشد؛ در این جا جمع بین آن دو به این است که به خاص یا مقید عمل شود؛
۲. جایی که یکی از دو دلیل، ظاهر و دیگری اظهر می‌باشد؛ در این جا دومی بر اولی مقدم می‌گردد؛
۳. جایی که یکی از دو دلیل، حاکم و دیگری محکوم یا یکی وارد و دیگری مورود می‌باشد؛ در این جا حاکم و وارد بر محکوم و مورود مقدم می‌گردد؛
۴. جایی که هر دو دلیل از نظر ظهور مساوی می‌باشند، اما از نظر عرف ، هر یک از دو دلیل نشان دهنده تصرف در دلیل دیگر می‌باشد؛ در این جا جمع بین آن دو به این است که در هر دو دلیل تصرف گردد.

---