• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن سلیمان حنیفی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



محمد بن سلیمان حنیفی، از کاتبان و سرداران خلفای عباسی در قرن سوم قمری در بغداد و مصر بود. وی با قرمطیان و طولونیان جنگید و طولونیان را نابود کرد.



ابوعلی، محمد بن سلیمان بن کاتب حنیفی، ملقب به استاد، سرداری پیروز و جبار بود. در عراق و از خاندان دبیران، زاده و به مردی موسوم به حنیفه سمرقندی منسوب و حنیفی خوانده شد. به مصر مسافرت کرد و کاتب لؤلؤ، غلام احمد بن طولون شد. سپس به بغداد بازگشت و با خلیفه المکتفی بالله عباسی مرتبط و مقرّب او و سرانجام از سرداران او شد و از طرف خلیفه، همراه حسین بن حمدان، امیر دیار ربیعه مسئول جنگ با قرمطیان (که کارشان در شام بالا گرفته بود) شد. با لشکری به سوی آنان حرکت کرد و در سال ۲۹۲ق آتش فتنه آنان را فرونشاند و به بغداد بازگشت. خلیفه به او خلعت داد و او را راهی مصر کرد که شیبان بن احمد بن طولون و باقی مانده طولونیان در آن بودند. محمد با آنان جنگید و دولتشان را نابود و کاخ‌هایشان را ویران و آثارشان را محو کرد. او لشکریان خود را آزاد گذاشت، و آنان به قتل و غارت مردم پرداختند و بردگان و آزادگان و زنان و مردان را اسیر کردند و میان مصریان به کارهایی دست زدند که خداوند هرگز آن را اجازه نداده بود.

خبر کارهایش در مورد مصریان به خلیفه المکتفی رسید؛ خلیفه او را عزل، اموالش را مصادره و خودش را زندانی کرد. او همچنان در زندان بود تا ابوالحسن، علی بن فرات وزیر خلیفه مقتدر عباسی حدود سال ۲۹۷ق او را از زندان آزاد کرد و سرپرستی امور خراج و زمین در قزوین را به او سپرد. محمد حدود همان سال درگذشت.


۱. ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۳، ص۱۱۱-۱۱۲.    
۲. ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۳، ص۱۳۸.    
۳. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۱۱، ص۱۱ به بعد.    
۴. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۱۱، ص۱۶ به بعد.    
۵. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۵۳۰.    
۶. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۵۳۵.    
۷. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۶، ص۱۴۹.    



عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۶۷.






جعبه ابزار