• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن‌ جهم برمکی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



محمد بن جهم برمکی (زنده در ۲۱۸ق)، از مترجمان، شاعران و مولفان قرن سوم هجری قمری بود.



محمد بن جهم برمکی، از خاندان برمکیان و از مترجمان از فارسی به عربی بود. ابومعشر جعفر بن محمد بلخی وی و عبدالله بن یحیی برمکی را به علم و فضل ستوده است. جمال‌الدین قفطی هم محمد بن جهم را از دانشمندان بنام منطق و نجوم معرفی کرده و می‌گوید: در زمان مامون عباسی (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ق) می‌زیست و کتاب الاختیارات را برای او تالیف کرد. وی شاعر هم بوده و برای مامون شعر سروده است. همچنین ابن قتیبه دینوری محتوای کتاب برمکی را همان مطالب موجود در آثار ارسطو ذکر کرده و می‌افزاید: چنان‌که گویند، به دلیل ناتوانی روزه نمی‌گرفت و به هنگام مرگ از وصیت به ثلث مال هم خودداری ورزید، چرا که آن را زیاد می‌شمرد.
وی ابوحفص عمر بن عبدالعزیز شطرنجی شاعر (م حدود ۲۱۰ق) را ملاقات کرده و فیلسوف عرب یعقوب بن اسحاق کندی (م حدود ۲۶۰ق) ویژگی‌های شطرنجی را به نقل از برمکی گزارش کرده است. زمانی هم معتصم عباسی (خلافت ۲۱۸-۲۲۷ق) بر وی غضب کرد و تصمیم به کشتن او گرفت، ولی ابن ابی دؤاد خلیفه را از این‌کار باز داشت. سیر الملوک کتاب دیگری از اوست.
[۹] بلعمی، محمد بن محمد، تاریخنامه طبری، ج۱، ص۵.
[۱۳] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۴۳، ص۵۷۳.



۱. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۰۳.    
۲. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳۸.    
۳. قفطی، علی بن یوسف، تاریخ الحکماء، ص۲۱۵.    
۴. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، ج۸، ص۶۶۵.    
۵. ابن قتیبه دینوری، احمد ین داوود، تاویل مختلف الحدیث، ص۵۰.    
۶. ابن نجار بغدادی، محمد بن محمود، ذیل تاریخ بغداد، ج۵، ص۶۷.    
۷. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۸۲.    
۸. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۲، ص۱۰۲۶.    
۹. بلعمی، محمد بن محمد، تاریخنامه طبری، ج۱، ص۵.
۱۰. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۹، ص۱۵۹.    
۱۱. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، لسان المیزان، ج۵، ص۱۰۹.    
۱۲. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۱۶۲.    
۱۳. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۴۳، ص۵۷۳.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۶۸، برگرفته از مقاله «محمد برمکی».






جعبه ابزار