مدارک تحریرالوسیلة (الصلاة)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«مدارک تحریرالوسیلة: الصلاة» تالیف آیت‌الله
مرتضی بنی فضل ، توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار
امام خمینی تحقیق و در
سال ۱۳۸۰ برای اولین بار در
قم منتشرشد.
تحریرالوسیله مهم‌ترین و جامع‌ترین رساله فتوایی
امام خمینی به
زبان عربی است که در زمان
تبعید در
ترکیه تالیف کرده است.
در آن زمان ایشان فقط کتاب‌های
وسیله النجاه و
عروة الوثقی و
وسائل الشیعة را در اختیار داشت.
تحریر الوسیلة در حقیقت تحریر مجدد و تکمیل کتاب
وسیلة النجاة براساس فتاوای
امام خمینی است.
این کتاب دارای نظمی دقیق و دربرگیرنده اکثر ابواب فقهی و مسائل مورد
ابتلاء و فروعات فقهی جدید است و به همین دلیل بر عروة الوثقی برتری دارد و همین مزیت باعث شده است که این کتاب مورد شرح و حاشیه بسیاری از فضلا و مراجع حوزه‌های علمیه قرار گیرد.
مؤلف این کتاب نیز به همین دلیل آن را محور مباحث خارج خود قرار داده و در ضمن شرح به ارائه مستندات آن پرداخته است.
این مجلد مشتمل بر مباحث کتاب الصلاه است.
مؤلف ذیل هریک از مسائل
کتاب الصلاه ، به صورت تعلیقه‌هایی شماره گذاری شده، به شرح مطالب و ارائه مستندات و آیات و روایات مربوط به بحث پرداخته است.
وی به شیوه تحلیلی، ضمن نقل اقوال فقهی متقدمان مانند
شیخ طوسی ،
علامه حلی ،
شهید ثانی و
صاحب جواهر ، نظرات فقهی خود را بیان می‌کند.
اکثر روایاتی که مؤلف در متن کتاب مورد استفاده قرار داده است از کتاب
وسائل الشیعه است. کل کتاب و مباحث آن ذیل دو فصل کلی تدوین شده است؛ فصلی درباره مقدمات نماز و فصلی در باب افعال
نماز.
در مقدمات
نماز مسائلی مانند
قبله و پوشش و مکان نمازگزار و نیز
اذان و
اقامه مطرح می‌شود و در افعال نماز از
نیت ،
قیام ،
قرائت و
ذکر ،
رکوع و
سجود ،
تشهد ،
سلام ،
ترتیب و
موالات ،
قنوت و
تعقیبات نماز سخن می‌گوید.
مؤلف در مورد
نافله ظهر معتقد است اگر نمازگزار بداند که پس از اذان نمی‌تواند آن را بجا آورد، اقوا آن است که بتواند قبل از اذان نیز آن را بخواند. وقت خاص نمازهای
واجب و
مستحب از جمله مباحث گسترده‌ای است که مؤلف نیز به تبع مصنف به تفصیل مباحث آن را گزارش کرده است. یکی از مقدمات نماز
استقبال قبله است و به نظر مؤلف اعتقاد به این که
کعبه قبله است از ضروریات
دین و
مذهب است؛ تا آنجا که این عقیده را حتی به اموات نیز تلقین می‌کنند.
وی در مورد کسی که جهت قبله را نمی‌داند و متحیر است فروعات و احتمالات متعددی را مطرح و به بحث و بررسی آن می‌پردازد.
در بحث پوشش نمازگزار دو موضوع اصلی و مهم وجود دارد: اول آن که محدوده عورت نمازگزار چیست و دوم آن که پوشش لازم چه مقدار است و با چه چیزهایی این پوشش محقق می‌شود.
مصنف در باب
مکان نمازگزار ، به تبع امام خمینی معتقد است که جلوتر ایستادن
زن در نماز بر مرد باعث بطلان
نماز زن یا
مرد نیست و فقط کراهت دارد که زن جلوتر از مرد بایستد.
مصنف ضمن ارائه مباحثی مفصل در این مورد، همان قول مختار در تحریرالوسیله را برمی‌گزیند. همچنین در مورد نماز خواندن در کنار
قبر معصوم و یا جلوتر از آن، مصنف قائل به جواز آن است؛ هرچند کراهت دارد.
نرم افزار تحریر الوسیله، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
