• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مرتضی خسروانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مرتضی خسروانی فرزند میرزا هاشم از سیاسیون عصر پهلوی و افسر شریفی بود، که با وجدان پاک و آگاهی به پرونده‌ها رسیدگی می‌کرد و به غرض‌ورزی ساواک و کارکنان آن سازمان اعتنایی نمی‌کرد



سپهبد مرتضی خسروانی متولد سال ۱۲۸۴ در محلات بود که با کمک و مساعدت برادر بزرگ خود شهاب‌الدین، به تحصیلات عالیه پرداخت، بعد از اتمام تحصیلات مقدماتی وارد دانشکده افسری شد و پس از اتمام کامل دوره دانشکده افسری، برای گذراندن دوره هواپیمایی به فرانسه سفر کرد و بعد از آن برای انجام دوره‌های تکمیلی به کشورهای‌ ایتالیا و انگلیس رفت
[۱] کابینه منصور به روایت اسناد ساواک، ص۴۹۰، پاورقی، انتشارات مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، سال۸۴.
و بعد از گذراندن دوره‌های تکمیلی به‌ ایران بازگشت.


در سال ۱۳۳۰ با درجه سرهنگی، رئیس رکن یکم و چهارم ستاد نیروی هوایی شد.
[۲] عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌ معاصر ‌ایران، ج۱، ص۶۱۵، نشر گفتار و نشر علم، تهران، سال ۸۰، چاپ اول.



چهار سال بعد، یعنی در سال ۱۳۳۴ به فرمان‌دهی تیپ مقدماتی با درجه سرتیپی و بعد از آن به فرمان‌دهی تیپ فنی منصوب شد و در مدت کوتاه و با تلاش‌هایی که از خود نشان داد، به عنوان معاون نیروی دریایی انتخاب گردید.
[۳] عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌ معاصر ‌ایران، ج۱، ص۶۱۵، نشر گفتار و نشر علم، تهران، سال ۸۰، چاپ اول.
وی برخلاف برخی برادرانش، افسری لایق و درست‌کار بود.
[۴] الموتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۱۴، چاپ پکا، لندن، سال۱۳۷۶ ش.



در سال ۱۳۳۸ سرلشکر شد و دو سال بعد به ریاست دادرسی ارتش منصوب شد.
[۵] الموتی، مصطفی، ایران در عصر پهلوی، ج۵، ص۲۴۷، چاپ‌خانه پکا، لندن، سال۶۸.



در سال۴۲ نیز مفتخر به گرفتن درجه سپهبدی شد. وی که افسر شریفی بود، با وجدان پاک و آگاهی به پرونده‌ها رسیدگی می‌کرد و به غرض‌ورزی ساواک و کارکنان آن سازمان اعتنایی نمی‌کرد.
[۶] الموتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۲۴، چاپ پکا، لندن، سال۱۳۷۶ ش.



در ‌این زمان که او هنوز رئیس اداره دادرسی ارتش بود، اختلاف نظراتی بین او و سپهبد نصیری، رئیس شهربانی به وجود آمد؛ به طوری که مشاجره و اختلافات آن‌ها به بن‌بست رسید و سرانجام کار آن‌ها به شاه واگذار شد. شاه نیز از بین ‌این دو، سپهبد نصیری را برگزید و ‌این موجب برکناری سپهبد خسروانی از سمتش شد و با همین درجه بازنشسته گردید.


۱. کابینه منصور به روایت اسناد ساواک، ص۴۹۰، پاورقی، انتشارات مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، سال۸۴.
۲. عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌ معاصر ‌ایران، ج۱، ص۶۱۵، نشر گفتار و نشر علم، تهران، سال ۸۰، چاپ اول.
۳. عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی‌ معاصر ‌ایران، ج۱، ص۶۱۵، نشر گفتار و نشر علم، تهران، سال ۸۰، چاپ اول.
۴. الموتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۱۴، چاپ پکا، لندن، سال۱۳۷۶ ش.
۵. الموتی، مصطفی، ایران در عصر پهلوی، ج۵، ص۲۴۷، چاپ‌خانه پکا، لندن، سال۶۸.
۶. الموتی، مصطفی، بازیگران سیاسی از مشروطیت تا سال ۱۳۵۷، ج۴، ص۲۴، چاپ پکا، لندن، سال۱۳۷۶ ش.



سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «خاندان خسروانی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۰۴/۳۱.    






جعبه ابزار