• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مساوات (ادبیات)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مساوات (ادبیات)، ادای مقصود با الفاظ مساوی عبارات متعارف را می‌گویند.



از انواع اسلوب معانی، «مساوات» است که در مقابل « ایجاز » و « اطناب » قرار دارد. ایجاز، ادای مقصود به کمتر از عبارت متعارف، و اطناب، ادای مقصود به بیشتر از عبارت متعارف است.

۱.۱ - تعریف سکاکی

سکاکی و برخی دیگر درباره وجود واسطه‌ای به نام مساوات میان ایجاز و اطناب گفته‌اند: مساوات واسطه میان ایجاز و اطناب است؛ ولی نه مذموم است و نه ممدوح؛ زیرا مساوات کلام متعارفی است مانند آن چه از عامه مردم صادر می‌شود که در مقام بلاغت نیستند.

۱.۲ - تعریف ابن اثیر

ابن اثیر و عده‌ای گفته‌اند: میان ایجاز و اطناب واسطه‌ای نیست؛ زیرا ایجاز، ادای مقصود با لفظ غیرزائد، و اطناب، ادای مقصود با لفظ زائد است.


برخی برای مساوات، این آیه را مثال آورده‌اند: (ولا یحیق المکر السیئ الا باهله...) .
[۳] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۹۵۸.
[۴] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۵۵۷.
[۵] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۴۴۴.
[۷] معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص (۵۷۲-۵۷۷).
[۸] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص (۹۵۸-۳۳)..
[۹] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۴۴۴.
[۱۰] بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۵۵۷.
[۱۱] علوی مقدم، محمد، ۱۳۱۱ -، درقلمروبلاغت، ص۷۲۱.
[۱۲] کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۲۳۷.



۱. فاطر/سوره۳۵، آیه۴۳.    
۲. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص (۱۷۹-۱۸۱).    
۳. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۹۵۸.
۴. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۵۵۷.
۵. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۴۴۴.
۶. باقلانی، محمد بن طیب، ۳۳۸ - ۴۰۳ق، اعجازالقرآن، ص۸۹.    
۷. معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۵، ص (۵۷۲-۵۷۷).
۸. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص (۹۵۸-۳۳)..
۹. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۴۴۴.
۱۰. بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة، ص۵۵۷.
۱۱. علوی مقدم، محمد، ۱۳۱۱ -، درقلمروبلاغت، ص۷۲۱.
۱۲. کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲ -، قرآن ثقل اکبر، ص۲۳۷.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «مساوات (ادبیات)».    



جعبه ابزار