• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

معره

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



معرة در اصطلاحات فقه نظامی يعنى ارتش در سرزمينى مستقر شود و از كشت و زرع و اموال آنجا بدون اجازه صاحبانش استفاده كند و دست به اذیت و کارهای ناروا بزند. از این کلمه در نهج البلاغه و قرآن کریم هم استفاده شده است.



معرة در لغت يعنى آزرده كردن.
[۱] بستانی، فوادافرام‌، فرهنگ جدید عربی- فارسی، مترجم محمد بندرریگی، ناشر اسلامی.



معرة الجيش در اصطلاح يعنى ارتش در سرزمينى مستقر شود و از كشت و زرع و اموال آنجا بدون اجازه صاحبانش استفاده كند و دست به اذيت و آزار، گناه، جنایت، خطا و كارهاى زشت بزند.


قرآن كريم مى‌فرمايد: «فَتُصيبَكُمْ مِنْهُمْ مَعَرَّةٌ؛ از سوى مشركان آسيبى به شما رسد.»


امیرمؤمنان (علیه‌السّلام) به هنگام اعزام نيروهايش به مردم ساكن در مسير حركت نيروها نوشت: «امَّا بَعْد فَانّى قَدْ سَيَّرتُ جُنُوداً هِىَ مارَّةٌ بِكُمْ انْ شاءَ اللَّه وَ قَدْ اوصيتُهُمْ بِما يَجِبَ لِلَّهِ عَلَيْهِمْ مِنْ كَفِّ اْلأَذى‌ وَ صَرْفِ الشَذى‌ وَانَا ابْرَأُ الَيْكُمْ وَالى‌ ذِمَّتِكُمْ مِنْ مَعَرَّةِ الْجَيْشِ الَّا مِنْ جُوعِةَ الْمُضْطَر لا يَجِدْ عَنْها مَذْهَباً الى‌ شِبَعِهِ فَنَكِّلُو مَنْ تَناوَلَ مِنْهُمْ ظُلْماً عَنْ ظُلْمِهِمْ وَ كَفُّوا ايْدى سُفَهائِكُمْ عَنْ مَضارَّتِهِمْ وَ التَّعَرُّضِ لَهُمْ فيَما اسْتَثْناهُ مِنْهُمْ وَ انَا بَيْنَ اظْهُرِ الْجَيْشَ فَارْفَعُوا الى‌ مَظالِمِكُمْ وَ ما عَراكُمْ مِمَّا يَغْلِبُكُمْ مِنْ امْرِهِمْ وَ لا تُطيقُونَ دَفْعَهُ الّا بِاللَّهِ وَ بى فَانَا اغَيِّرُهُ بِمَعُونَةِ اللَّهِ انْ شاءَاللَّهِ.»
«به سپاهى كه بر شما گذر خواهند كرد توصيه نمودم به چيزى كه خدا بر آنها واجب كرده، كه از آزار مردم و رنج دادن آنها خوددارى كنند. من شما و همه آنها را در پناه شما، گواه مى‌گيرم كه نسبت به زيان‌ها و آزارهاى افراد ارتش بيزارم، مگر گرسنه‌اى كه از روى ناچارى براى رفع گرسنگى اضطرارى از مال كسى استفاده كند و راه ديگرى جز اين براى سير كردن شكم خود نداشته باشد. شما خود هر كس را ديديد، از مال كسى به ستم چيزى گرفت، او را از ستم بازداريد و به سزايش برسانيد. دست‌هاى تجاوزگر ابلهان و نادانان را از زیان رساندن و تعرض به مردم باز داريد، مگر آنچه را از روى اضطرار مستثنا كردم. من خود به همراه لشکر و پشت سر آنها هستم؛ بنابراين در مورد ستمى كه بر شما روا مى‌شود، نسبت به هر آنچه كه به دست مى‌آورند، از چيزهائى كه بر آنان چيره مى‌شوند و شما قادر به دفع آنها نيستيد؛ مگر آنكه به خدا و به من پناه بريد، شخصاً به خود من مراجعه كنيد و بدانيد كه به يارى خدا آن را چاره مى‌كنم و به حالت اول باز خواهم گرداند. انشاء الله.»


۱. بستانی، فوادافرام‌، فرهنگ جدید عربی- فارسی، مترجم محمد بندرریگی، ناشر اسلامی.
۲. مروارید، علی‌اصغر، ینابیع الفقهیه، ج۹، ص۱۵، کتاب الجهاد.    
۳. فتح/سوره۴۸، آیه۲۵.    
۴. فیض الاسلام اصفهانی، علی‌نقی، نهج البلاغه، فیض الاسلام، ج۵، ص۱۰۴۵، نامه۶۰.    



جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۱۱۶.    






جعبه ابزار