مغالطه اخذ لاحق شیء مکان شیء

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

مغالطه اخذ لاحق شیء مکان شیء، از مصادیق مغالطه اخذ مابالعرض مکان مابالذات است.

---

ابن سینا در منطق اشارات برای مغالطه معنوی پنج مغالطه برشمرده است:
۱. ایهام العکس؛
۲. اخذ ما بالعرض مکان ما بالذات؛
۳. اخذ اللاحق للشیء مکانه؛
۴. اخذ ما بالقوة مکان ما بالفعل و عکسه؛
۵. اغفال توابع حمل.

---

خواجه طوسی در شرح اشارات متذکر شده است که مورد سوم، از مصادیق مورد دوم یعنی اخذ ما بالعرض مکان ما بالذات است و دو مورد اخیر نیز از مصادیق سوء اعتبار حمل می‌باشد. از تعریف مغالطه اخذ مابالعرض مکان مابالذات وجه کلام محقق طوسی در الحاق مورد سوم (اخذ لاحق شیء مکان شیء) فهمیده می‌شود زیرا مغالطه اخذ مابالعرض مکان مابالذات عبارت است از این که لازم یا ملزوم، یا عارض یا معروض یک شیء بدل آن شیء قرار داده شود، و لاحق شیء خارج از یکی از این امور نیست.

---

در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است:

• خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، شرح الاشارات و التنبیهات.
• مشکوةالدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه.

---