• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

منسوخ

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



منسوخ به حکم شرعیِ نسخ شده توسط حکم شرعی دیگر اطلاق می‌شود.



منسوخ، از ارکان نسخ بوده و به معنای دلیل معتبر شرعی است که به سبب دلیل معتبر شرعی دیگر ( ناسخ ) که پس از آن می‌آید، حکم آن برداشته می‌شود، مانند آیه شریفه: ﴿یا اَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اِذا ناجَیْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْواکُمْ صَدَقَةً﴾؛ هرگاه خواستید با رسول خدا سخن سری بگویید، پیش از آن باید صدقه بدهید» که با آیه شریفه: ﴿اَ اَشْفَقْتُمْ اَنْ تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْواکُمْ صَدَقات﴾؛ «آیا ترسیدید فقیر شوید که از دادن صدقات قبل از نجوا خودداری کردید؟» حکم آن وجوب صدقه برداشته شده است.به آیه اول، منسوخ و به آیه دوم، ناسخ اطلاق می‌شود.
در کتاب « الذریعة الی اصول الشریعة » آمده است:«فاما المنسوخ فهوالدلیل الذی تغیر حکمه بالدلیل الناسخ».
[۴] فرهنگ معارف اسلامی، سجادی، جعفر، ج۴، ص۳۶۷.
[۵] اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۲، ص۹۳۶.
[۶] اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۳، ص۶۹.
[۸] التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول، اسنوی، عبد الرحیم بن حسن، ص۴۳۵.



۱. مجادله/سوره۵۸، آیه۹.    
۲. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۲.    
۳. الذریعة الی اصول الشریعة، علم الهدی، علی بن حسین، ج۱، ص۴۱۵.    
۴. فرهنگ معارف اسلامی، سجادی، جعفر، ج۴، ص۳۶۷.
۵. اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۲، ص۹۳۶.
۶. اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۳، ص۶۹.
۷. معارج الاصول، محقق حلی، جعفر بن حسن، ص۱۶۱.    
۸. التمهید فی تخریج الفروع علی الاصول، اسنوی، عبد الرحیم بن حسن، ص۴۳۵.
۹. انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۲، ص۱۸۲.    
۱۰. الوافیة فی اصول الفقه، فاضل تونی، عبدالله بن محمد، ص۱۳۷.    



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۰۵، برگرفته از مقاله «منسوخ».    



جعبه ابزار