نبت (مفرداتقرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نَبْت (به فتح نون و سکون باء) از
واژگان قرآن کریم به معنای هر چه از زمین روید اعمّ از درخت و علف است.
نَبْت نَبْت و نَبَات مصدراند و نیز هر چه از زمین روید اعمّ از درخت و علف، نبات و نبت خوانده میشود.
(وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِاِذْنِ رَبِّهِ) «سرزمین پاک گیاهش باذن خدا میروید»
(فَاَنْبَتْنا بِهِ حَدائِقَ ذاتَ بَهْجَةٍ) (باغهايى زيبا و سرورانگيز رويانديم)
(فَاَنْبَتْنا فِیها حَبًّا، وَ عِنَباً وَ قَضْباً، وَ زَیْتُوناً وَ نَخْلًا، وَ حَدائِقَ غُلْباً..) (و در آن دانههاى فراوانى رويانديم، و
انگور و سبزى بسيار، و
زیتون و
نخل فراوان، و باغهاى پردرخت)
چنانکه میبینیم نبات در درختان نیز بکار رفته است.
(فَتَقَبَّلَها رَبُّها بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَ اَنْبَتَها نَباتاً حَسَناً) (خداوند، او
[
مريم
]
را به طرز نيكويى پذيرفت؛ و به طرز شايستهاى، نهال وجود او را رويانيد و پرورش داد)
در لغت آمده «نَبَتَ الانسانُ نَبَاتاً: نَمَی شَبَابُه» یعنی جوانیش روئید و جوان شد و نیز آمده: «انْبَتَ الغلامُ: بَلَغَ مَبْلَغَ الرِّجالِ» معنی آیه: خدا او را قبول کرد قبول نیک و او را
تربیت کرد تربیت نیک. بعضی گفتهاند تقدیر آن «فانبتها انباتا فنبت نباتا حسنا» است و بقول بعضی مصدر مجرّد بجای مصدر مزید آمده است.
(وَ اللَّهُ اَنْبَتَکُمْ مِنَ الْاَرْضِ نَباتاً) (و خداوند شما را همچون گياهى از زمين رويانيد)
این آیه نیز مانند آیه سابق است و میرساند که بشر جزء نباتات و روئیدنیها است و مانند آنها نموّ و
رشد میکند بنظر بعضیها «نَباتاً» حال است.
•
قرشی بنابی، علیاکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «نبت»، ج۷، ص۹.