• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نهی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





صیغه دالّ بر طلب ترک فعل ، را نهی گویند.



فعل نهی (امر بازدارنده) لفظی است که گوینده به سبب آن، ترک حالت یا کاری را بخواهد. صیغه نهی ظهور در حرمت و فساد دارد و از اقسام انشا است، مانند: (وَلاَ تُفْسِدُواْ فِی الاَرْضِ بَعْدَ اِصْلاَحِهَا...)؛ "و در زمین پس از اصلاح آن فساد مکنید".


گاهی نهی، مجازاً در معانی دیگر به کار می‌رود؛ مانند:
۱. نهی دعایی : (... رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا اِن نَّسِینَا اَوْ اَخْطَاْنَا...)؛ "پروردگارا، اگر فراموش کردیم یا به خطا رفتیم بر ما مگیر"؛
۲. نهی ارشادی : (... لاَ تَسْاَلُواْ عَنْ اَشْیَاء اِن تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ...)؛ "از چیزهایی که اگر برای شما آشکار گردد شما را اندوهناک می‌کند مپرسید".
گاهی نیز برای تسویه ، اختصار و تقلیل، یأس ، بیان عاقبت ، اهانت و… به کار می‌رود.
[۵] خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴، دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص۲۲۸۸.
[۶] کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲، قرآن ثقل اکبر، ص۲۱۷.



۱. اعراف/سوره۷، آیه۵۶.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۲۸۶.    
۳. مائده/سوره۵، آیه۱۰۱.    
۴. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، ۸۴۹ - ۹۱۱ق، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۷۸-۲۷۹.    
۵. خرمشاهی، بهاء الدین، ۱۳۲۴، دانش نامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص۲۲۸۸.
۶. کمالی دزفولی، علی، ۱۲۹۲، قرآن ثقل اکبر، ص۲۱۷.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «نهی».    



جعبه ابزار