• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کتاب الصلاة (لکاشف الغطاء)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



« كتاب الصلاة» اثر آيت الله شیخ علی کاشف الغطا ( ۱۳۳۱- ۱۴۱۱ ق) كه توسط مکتبة کاشف الغطا در سال ۱۴۲۳ ق در شهر نجف اشرف منتشر شده است. متن فقهى- پژوهشى نام‌برده داراى فهرست تفصيلى موضوعى مى‌باشد كه منابع تحقيق آن در پاورقى ذكر شده است.




اگر چه مؤلف هدف خود را از نگاشتن اين اثر بيان نكرده است; اما از آن‌جا كه نويسنده علاوه بر احکام و شرايط نماز به تاريخ تشريع آن در زمان‌هاى گذشته نيز پرداخته و احكام تارک الصلاه را از نظر دور نداشته است اين گونه مى‌توان استنباط كرد كه انگيزه‌اش از تأليف پاسخ گويى به برخى پرسش‌هاى مطرح در باره اين ضرورت دينى است.



كتاب روش استدلالى و توصيفى دارد و بسيارى از شرايط پژوهش در آن لحاظ شده است. با اين وجود فاقد ساختار منظم و چارچوب مشخصى به نام فصل، بخش، مقصد و... مى‌باشد. بدين معنى كه در گردآورى و داورى شرايط لازم به طور نسبى مراعات شده است; اما در مقام ارائه مطالب دچار نقص جدى است.



نخست در مقدمه كتاب اشاره‌اى به فلسفه و اهميت نماز شده است كه بنا بر نصوص دينى مؤلف نماز را عمود و ستون دين دانسته كه در صورت قبول آن، همه اعمال آدمى مقبول درگاه مى‌افتد و با رد شدن آن، تمامى اعمال به مرز و سطح پذيرش نمى‌رسد. پس از بحث فلسفه و اهميت نماز در آموزه‌هاى دينى، مؤلف به مفهوم شناسى لغوى و اصطلاحى نماز پرداخته است. و در ادامه به جايگاه نماز نسبت به ديگر عبادات، ثواب نماز، عقاب و حكم تارك الصلاه، اشاره كرده است.
[۱] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳.

ذيل عنوان شكل و كيفيت نماز پيش از تشريع دين اسلام مؤلف با استناد به قرآن مجيد تشريع نماز را پيش از اسلام دانسته است.
[۲] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۷ .
وى نخستين كسانى را كه اولين بار نمازهای یومیه را اقامه كرداند چنين برمى‌شمارد: نخستين كسى كه نماز صبح را خوانده آدم علیه السلام بوده است، نخستين كسى كه نماز ظهر را خوانده ابراهیم علیه السلام بوده و نخستين كسى كه نماز عصر را اقامه كرده سلیمان علیه السلام بوده است، نخستين كسى كه نماز مغرب را خوانده است عیسی علیه السلام بوده و نخستين فردى كه نماز عشا را به جا آورده یونس علیه السلام بوده است. و در پى آن روايات تاريخى معارض اين اقوال را نيز مؤلف بررسى كرده است.
[۳] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۷.
در ادامه مؤلف به وقت تشریع نماز در اسلام، بيان معراج رسول خدا و شب اسرا ، چگونگى تغيير قبله از مسجد الاقصی به مسجد الحرام پرداخته است.
[۴] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۱۱.

زمان تشريع نماز در اسلام طبق گزارش احاديث تاريخى در ابتداى بعثت بوده است و در قرآن مجيد حفاظت از صلاه وسطى تأكيد شده است كه به نظر مؤلف اين نماز همان صلاه ظهر است و در ادامه رد الشمس نبی صلی الله علیه و آله به خاطر فوت نماز ظهر حضرت علی علیه السلام نيز يادآورى شده است.
[۵] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۱۵.


۳.۱ - اقسام نماز

در موضوع اقسام نماز، مؤلف نمازها را به دو گروه تقسيم مى‌كند:
۱. نمازهاى واجب ; اين نوع از نمازها جايز نيست ترك گردد.
۲. نمازهاى مستحبى; اين بخش از نمازها انجامشان مورد سفارش و ترك آنها نيز فاقد اشكال مى‌باشد.
[۶] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۱۶ .

در ادامه به عناوينى از قبيل: احکام نوافل،
[۷] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۱۸.
شروط نماز،
[۸] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۲۱.
توسع وقت نمازهاى روزانه،ضرورت ملاحظه وقت در كارهاى واجب،
[۹] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۲۷.
اوقات نمازهاى پنج‌گانه،
[۱۰] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۲۸ .
تفاوت وقت فضیلت عمل با زمان اجراى آن،
[۱۱] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳۰ .
اوقات نمازهاى ظهر، عصر، مغرب، عشا و صبح;
[۱۲] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳۲.
زمان‌هاى فضيلت هر يك،
[۱۳] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳۵ .
احكام وقت،
[۱۴] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۰.
جواز قضاى نمازهاى واجب در زمان حاضر،
[۱۵] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۴.
عدم جواز تأخير نماز مغرب به گونه عمدى، کراهت گزاردن نماز عشا پيش از سرخى بعد از غروب، حكم نمازى كه پيش از وقوع وقت گزارده شود، حكم نمازى كه در اثناى آن وقت شرعى‌اش وارد شده است،
[۱۶] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۵.
حكم نمازگزارى كه از دخول وقت آگاهى ندارد،
[۱۷] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۷.
بررسى احكام وقت، لزوم رعايت ترتيب در قضاى نمازهاى فوت شده، لزوم رعايت ترتيب بين نمازهاى يوميه و در پايان مسئله عدم فوريت نماز قضا مورد كند و كاو قرار گرفته است.
[۱۸] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۹.
مؤلف در اين نوشتار علاوه بر پرداختن به بسيارى از موضوعات پيرامون نماز، در انتها برخى از عناوين گفته شده را با جمع بندى‌اى به نام« التحقيق في المسئلة» ذكر كرده كه حاوى نكات دقيق و استدلالى مى‌باشد.
[۱۹] كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳۲.



۱. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳.
۲. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۷ .
۳. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۷.
۴. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۱۱.
۵. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۱۵.
۶. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۱۶ .
۷. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۱۸.
۸. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۲۱.
۹. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۲۷.
۱۰. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۲۸ .
۱۱. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳۰ .
۱۲. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳۲.
۱۳. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳۵ .
۱۴. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۰.
۱۵. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۴.
۱۶. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۵.
۱۷. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۷.
۱۸. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۴۹.
۱۹. كتاب الصلاة، شيخ على كاشف الغطا، ج۱، ص ۳۲.



نرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی






جعبه ابزار