• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یدالله

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



یدالله کنایه از قدرت خداوند و نعمت است. نه به این معنی که خداوند دستی داشته باشد، چون دست داشتن، فرع بر جسم بودن است و جسم داشتن خداوند منتفی است. لذا یدالله کنایه است.



يد به معنای دست است. مراد از دست در مورد خداوند قدرت و نعمت است شیخ صدوق در اعتقادات می‌نويسد: و در قرآن است "بَلْ يَداهُ مَبْسُوطَتانِ" دو دست خدا گشاده است يعنی نعمت دنیا و نعمت آخرت.

۱.۱ - نظرات متکلمان در مورد دست خداوند

در اثبات دست خدا، بين متکلمین اختلاف است:
مجسمه گويند، خدا دو دست دارد.
اصحاب حدیث گويند: خدا را (دست‌ها) هست ولی چگونگی آن ندانيم.
عبد الله بن کلاب گويد: نسبت دست به خدا را باور داريم.
معتزله دست را به معنی نعمت گيرند.
[۲] مقالات الاسلاميين.
[۳] توضيحات حواشی اعتقادات، نظر شيخ مفيد، ص۱۰-۱۱.



به اعتقاد امام‌ خمینی حمل الفاظ بر روح معانی سبب فهم صحیح متون دینی و آیات الهی است، الفاظی که در قرآن و متون دینی به‌کاررفته است دارای معانی باطنی و اسراری است و این الفاظ با توجه به روح معانی توسعه در مصادیق پیدا کرده و فهم جدید شکل می‌گیرد.
امام خمینی بر اساس قاعده روح معانی درمورد آیه (یَدُ اللَّهِ فَوْقَ اَیْدِیهِمْ) معتقد است تفسیر این‌گونه آیات تنها با تاویل صحیح امکان‌پذیر است؛ زیرا تاویل بازگرداندن لفظ از معنای ظاهری به ‌معنای باطنی و حقیقی خود است و این قاعده باب تاویل را بر سالک باز می‌کند و سالک به‌ معنای باطنی از کتاب الهی دست می‌یابد.
به اعتقاد ایشان آیاتی نظیر (جَاء رَبُّکَ) و (یَدُ اللَّهِ) حمل آنها بر معانی ظاهری خلاف عقل و برهان می‌باشد. به باور امام‌ خمینی یداللهی به ‌معنای فیض منبسط حق‌تعالی است که محل بروز سلطنت الهی و مستوای رحمانیت او می‌باشد و طبق این تفسیر یداللهی روح معنای آن جهت فاعلیت و سلطنت حق‌تعالی است. ایشان مقام قرب نوافل از آن سالکی می‌داند که تمام مراحل فنای افعالی و صفاتی را پشت‌سر گذاشته به محو مطلق رسید در این حالت حق‌تعالی دست، گوش، چشم و زبان او می‌شود.


۱. مائده/سوره۵، آیه۶۴.    
۲. مقالات الاسلاميين.
۳. توضيحات حواشی اعتقادات، نظر شيخ مفيد، ص۱۰-۱۱.
۴. خمینی، روح‌الله، مصباح الهدایه، ص۳۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶.    
۵. خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۱، ص۱۱۶-۱۱۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۶. فتح/سوره۴۷، آیه۱۰.    
۷. خمینی، روح‌الله، شرح دعاء السحر، ص۳۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶.    
۸. خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۹. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۰۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۱۰. خمینی، روح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص۳۰-۳۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۲.    
۱۱. خمینی، روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، ج۱، ص۱۱۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۵.    
۱۲. فجر/سوره۸۹، آیه۲۲.    
۱۳. فتح/سوره۴۷، آیه۱۰.    
۱۴. خمینی، روح‌الله، تعلیقات علی شرح الفصوص الحکم و مصباح الانس، ص۱۱۲، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۰ قمری.    
۱۵. خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث، ص۵۹۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    



• فرهنگ علم کلام، احمد خاتمی، ص۲۳۲.
دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.


رده‌های این صفحه : دیدگاه های کلامی امام خمینی




جعبه ابزار